Kitchari: herstel je balans met dit reinigende gerecht uit de Ayurveda

De magie van Kitchari

Kitchari heeft zijn goede reputatie niet zomaar gekregen. Dit gerecht is ongelooflijk voedzaam, makkelijk te verteren, en staat bekend om zijn vermogen om het lichaam energetisch in balans te brengen en te helpen bij het ontdoen van opgeslagen toxines. Kitchari is tridoshic, wat inhoudt dat het voor alle 3 de Ayurvedische dosha’s geschikt is.

Het belang van een gezonde spijsvertering

Volgens Ayurvedische principes ligt de basis van een goede gezondheid in een gezonde spijsvertering. Je kunt dit zien als een innerlijk vuurtje dat je precies op de juiste temperatuur wil laten branden.

Je verteringsvuur kan verstoord raken

Voeding die niet aansluit bij jouw unieke constitutie (je leert hier meer over in de cursus Holistische Voeding) kan dit vuurtje uit balans brengen, waardoor het dooft óf juist harder gaat branden. Hierdoor kan je voedingsstoffen mis lopen, verstoor je je energiesysteem én kunnen er toxines in het lichaam ontstaan die opgeslagen worden in je weefsels. En dat is precies waar Kitchari je in kan ondersteunen.

De superkrachten van Kitchari

Kitchari is een uitkomst voor iedereen die streeft naar meer balans in lichaam en geest. Het reinigt het lichaam door het rust, reinheid en regelmaat te gunnen – de bekende drie R’s die niet alleen voor baby’s van belang zijn.

Wakker het verteringsvuur aan

De combinatie van rijst en mungbonen levert een scala aan aminozuren, de bouwstenen van eiwit. Eiwitten zijn bouwstoffen voor het lichaam en o.a. betrokken bij de aanmaak van hormonen. De kruiden in Kitchari wakkeren het spijsverteringsvuur (agni) aan en bovendien omvat Kitchari alle zes essentiële smaken die volgens de Ayurveda zo belangrijk zijn voor een gebalanceerde maaltijd: zoet, zuur, zout, scherp, bitter en wrang. Ze werken samen om volledig in balans te komen.

De ingrediënten van Kitchari

Ghee
De voordelen van ghee lijken misschien tegenstrijdig met de Westerse visie over boter, maar ghee bevat een unieke balans van makkelijk verteerbare, essentiële vetzuren die nodig zijn voor gezonde cellen. Wist je dat je (goed) vet nodig hebt om vet te kunnen verbranden? Ghee is geklaarde boter waar al het vocht en eiwit uit is gefilterd. Het is rijk aan antioxidanten en helpt bij de opname van vitamines en mineralen uit andere voeding. Je kan het zien als een bootje voor geneeskrachtige kruiden die soepel door de lichaamsvloeistof heen vaart, op weg naar de cellen. Het maakt je lichaam letterlijk flexibel en smeert je lijf van binnenuit. Daarnaast heeft het een krachtige infectiewerende werking.

Mungbonen
Deze kleine boontjes zijn geschikt voor elke constitutie. Ze hebben een schrapend effect dat ervoor zorgt dat je lijf van binnenuit wordt gereinigd. Het hoge eiwitgehalte ondersteunt de bloedspiegel en de gezondheid van de dikke darm. Ook zuiveren ze het bloed en zijn ze zeer effectief in het blokkeren van oxidatieve stress. Ze zitten dan ook boordevol vitamines; A, C, K, E, B6, B12, thiamine, riboflavine, niacine, folaat, pantotheenzuur en choline, en ze bevatten calcium, ijzer, magnesium, fosfor, kalium, natrium, zink, koper, mangaan en selenium.

Rijst
In de Ayurveda wordt bij voorkeur witte rijst gebruikt. Bruine rijst (met de zemelen eraan vast) heeft dan wel wat meer voedingsstoffen, maar witte rijst is gemakkelijker te verteren en op te nemen in het lichaam. Dit is vooral belangrijk tijdens reiniging en ontgifting wanneer de stofwisseling vertraagt en de spijsvertering verzwakt. Rijst vormt in combinatie met peulvruchten en bonen (dus ook met de mungbonen in Kitchari) een compleet eiwit.

Kruiden en groenten
Daarnaast bevat kitchari diverse geneeskrachtige kruiden en groenten die een synergie vormen met de rest van de ingrediënten.
Kortom, een onmisbaar gerecht wanneer je je innerlijke vuurtje precies goed wil laten branden!

Zo maak je kitchari
Dit recept is voldoende voor 1 persoon, maar je kunt er uiteraard ook voor kiezen om een grotere hoeveelheid te maken om samen met familie of vrienden te eten.

• 40 gram gele, gespleten mungbonen
• 20 gram witte biologische basmatirijst
• een plakje gember, geschild en klein gesneden
• ¼ lepel korianderzaad
• ¼ lepel venkelzaad
• ¼ lepel komijnzaad
• Mespuntje kurkuma
• 1 tl gistvrije bouillonpoeder
• Snuf Himalaya zout
• Ghee
• Optioneel: groenten naar keuze
• Optioneel: verse kruiden zoals koriander of peterselie

De bereiding:

• Spoel de rijst en de mungbonen totdat het water helder is. Terwijl je dit laat uitlekken, laat je een theelepel ghee smelten in een pannetje op het vuur.
• Voeg de gesneden gember, het koriander-, komijn- en venkelzaad toe. Bak zachtjes totdat het begin te geuren en voeg daarna de kurkuma toe.
• Meng de rijst en boontjes door de kruidenmix in de pan en voeg de bouillonpoeder toe. Giet er water overheen tot ongeveer 1 cm boven het mengsel.
• Breng aan de kook en laat gedurende 15 á 20 minuten zachtjes doorkoken. Voeg eventueel extra water toe als dat nodig blijkt en proef eerst of je kitchari gaar is.
• Maak af met een flinke snuf zout, eventueel wat peper en een handvol verse kruiden zoals bijvoorbeeld koriander.

Wil je groenten toevoegen? Afhankelijk van de kooktijd voeg je die aan het begin (bijv. wortel) of einde (bijv. spinazie) toe.

Ayurvedische reinigingskuur met Kitchari

Een reinigingskuur met Kitchari houdt in dat je dit volwaardige gerecht drie keer per dag eet, gedurende meerdere dagen. Het zorgt voor rust in het lichaam en werkt ontgiftend tegelijkertijd. Het helpt je lichaam om afvalstoffen af te voeren en je innerlijke systemen te resetten, en hierdoor ondersteun je je spijsvertering en daarmee ook je hormoonbalans.

Ben je benieuwd naar andere Ayurvedische recepten? Maak dan ook eens KKV-thee! KKV-thee stimuleert het spijsverteringsstelsel, helpt het natuurlijke vermogen van het lichaam om ama (toxines) af te breken en ondersteunt je hormonale balans.

Kitchari tijdens de menstruatie

Wist je dat Kitchari ook uitermate geschikt is om tijdens de menstruatie te eten? In tijden van natuurlijke detox, zoals de menstruatie, is het lichaam hard aan het werk om los te laten wat niet meer nodig is. Kitchari levert dan nutriënten en bouwstoffen; het is bovendien licht verteerbaar waardoor het de spijsvertering niet overbelast, maar juist ondersteunt.

Wil je meer leren over het balanceren van je hormonen en ayurveda? Kitchari en heel veel andere voedings- en leefstijl adviezen komen uitgebreid aan bod in onze 2-daagse cursus Hormoonbalans & Ayurveda.